در حوزه معماريهاى وظيفه
اى ، براى پوشش دادن و تحقق شش وظيفه اصلى نهاد يعنى:
رهبرى قوه مجريه،
سازماندهى و حمايت،
كنترل و پيگيرى ،
كسب و ارائه اطلاع
برنامه ريزى در قوه
مجريه
پشتيبانى
مجموعه اى مشتمل بر 50
فضاى عملياتى ، سازمان يافته است. فعاليتهاى اين50 فضا در شش لايه بنا مى شود. اين شش لايه عبارتند از:
لايه تصميم گيرى و
هدايت
لايه تحليل و
كارشناسى
لايه برنامه ريزى راهبردى و سياستگذارى
لايه سازماندهى
لايه عمليات و برنامه
ريزى اجرائى
لايه اطلاعات و اسناد
برخى از 50 فضاى عملياتى كه وظايف اصلى نهاد را سازماندهى مى كنند، عبارتند از :
فضاى عملياتى هدايت
سازمانهاى مستقيما تحت نظر رياست جمهور
فضاى عملياتى روابط و
معاهدات بين الملل
فضاى عملياتى مديريت
بحران
فضاى عملياتى تبيين و
تنقيح قوانين
فضاى عملياتى اقدامات
تشريفاتى قوه مجريه
فضاى عملياتى مذاكرات
و جلسات
فضاى عملياتى واكنش
سريع
فضاى عملياتى شبيه
سازى و تحليل كشورى
فضاى عملياتى هدايت
استانها
فضاى عملياتى تدوين و
تصويب قوانين
فضاى عملياتى كارشناسى
فضاى عملياتى هماهنگى بين دستگاهها و قوه ها
فضاى عملياتى تصميم
گيرى
فضاى عملياتى راهبرد
و سياستگذارى كشور
فضاى عملياتى مشاركت
فكرى عمومى
و غيره.
اين فضاهاى عملياتى
، به
تمام وظايف و فعاليتهاى نهاد، ميپردازند و مجموع فعاليتهاى نهاد را پوشش
ميدهند. در حاليكه اين فضاهاى عملياتى
، فضاى مستقلى هستند كه فعاليت
مستقلى را دنبال ميكنند، ولى با هم تعامل بسيار جدى دارند، و در انجام
فعاليتهاى خود، از ساير فضاها بصورت يك بستر خدمت رسان استفاده ميكنند.
سيستمهاى كاربردى
، به صورت مولفه ها (كامپوننتها) در اين فضاهاى خدمت رسان
ايجاد شده، و امكان فراخوانى و تعامل بينابينى عملياتى را در حصول يك محصول
يكپارچه نهائى را فراهم مى سازد.
معمارى دوازده فضاى عملياتى از اين50 فضا، در فاز اول توسعه نظام فنآورى اطلاعات در حال
طراحى است.
انتظار آن است كه شكل
گيرى نظام فن آورى اطلاعات نهاد بر اساس معمارى تبيين شده، بطور تدريجى منجر به تغيير، اثرگذارى و تبيين معمارى نهاد رياست جمهورى مبتنى بر نظام
فنآورى اطلاعات و ارتباطات شود. اين نه به عنوان يك عارضه جنبى (بالاخره
هر سيستمى بر معمارى كل آن سازمان اثر ميگذارد)، بلكه به عنوان يك ضرورت
است. معمارى كل نهاد، بستره تحقق و شكل گيرى نظام فنآورى اطلاعات نهاد
است، و تا زمانيكه اين بستر شكل نگيرد، نميتوان نظام فنآورى اطلاعات نهاد
را به شكل مطلوب ايجاد نمود. ضمن آنكه معمارى نظام فن آورى اطلاعات نيز خود
بسترى براى معمارى كل نهاد محسوب مى شود. در واقع معمارى كل نهاد، به نوعى تعميميافته معمارى نظام فنآورى اطلاعات نهاد است.
براى اينكه اين بستر و
اين معمارى تحقق پيدا كند، لازم است تا بسترهاى پيشنياز نظام فنآورى اطلاعات به نحو مطلوب شكل گيرد. اين بسترها بخشى درونى و بخشى بيرونى هستند.
بسترهاى درونى شامل :
بستره فنى (مانند
بسترهاى سخت افزارى
، شبكه و نظاير آن)
بستره سازماندهى و هدايت
بستره آموزشى
و تحقيقاتى
بستره ساختارى و
معمارى
بسترهاى بيرونى شامل :
بستره عملياتى
بستره راهبردى
بستره فرهنگى
اين سه لايه بيرونى بايد
در بيرون نظام فنآورى اطلاعات، و در كل نهاد شكل گيرد، تا فرهنگ، راهبردها
و عمليات دستى و ساختار سازمانى نهاد رياستجمهورى
، مبتنى بر نظام فنآورى اطلاعات بنا شود. تا زمانيكه اين بسترهاى درونى و بيرونى تحقق پيدا نكند،
شكلگيرى نظام فنآورى اطلاعات نهاد امكان پذير نخواهد بود.